Soạn bài Chữ người tử tù Nguyễn Tuân

1. Bố cục 3 phần
- Phần 1: Từ đầu – rồi sẽ hiểu” – Tin Huấn Cao giải đến trại giam tỉnh Sơn và nỗi lòng viên quản ngục.
- Phần 2: “Tiếp – một tấm lòng trong thiên hạ” – Quản ngục đón nhận sáu tử tù. Hành động biệt đãi tử tù và sở nguyện của quản ngục.
- Phần 3: Còn lại: Cảnh cho chữ.
1. Tình huống chuyện.
- Để cho 2 nhân vật gặp nhau tử tù và cai ngục quan hệ xã hội: là những kẻ đối đầu nhau.
Quan hệ về nghệ thuật họ là những người tri âm tri kỉ một có tài viết chữ đẹp 1 suốt đời ngưỡng mộ cái tài đẹp ấy
- Tác dụng: để bộc lộ tâm trạng, tích cách nhân vật.
2. Nhân vật Huấn Cao
- Huấn cao có thú chơi tao nhã là viết thư pháp. Chữ Huấn Cao nổi tiếng viết nhanh và đẹp “Đẹp lắm, vuông lắm”
- Là một người có chí lớn, không chịu chạy theo danh lợi, không a dua theo thời đại, có tư thế hiên ngang, bất khuất.
+ Đứng trước Quản ngục và đám lính trực “Đứng dậy không ông phết cho mấy kèo”. Nhưng Huấn Cao vẫn lạnh lùng chúc mùi gông nặng, … đánh thuỳnh 1 cái.
+ “Một ngày trong tù bằng nghìn thu ở ngoài” Nhưng ông vẫn thản nhiên nhân rượu thịt coi như đó là chuyện lúc chưa bị giam cầm.
+ Quản ngục nói “Đối với những người như ngài …. Cố gắng chu tất”
Huấn Cao trả lời, một thái độ khinh bạc “người hỏi ta cần gì, ta chỉ muốn nhà ngươi đừng đặt chân vào đây’
- Huấn Cao là một người thiền lương.
+ Tự hào ta nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ.
+ Tính ông vốn khoảnh
- Nhưng ông lại cảm động trước một tấm lòng, một nguyện cầu cao quý “thiếu chút nữa ta đã phụ một tấm lòng trong thiên hạ” ta thấy được tấm lòng của Huấn Cao.
- Trước lúc ra pháp trường ông vẫn ung dung viết thư pháp cho quản ngục nhưng không phải là nó như vật báu khác với quản ngục mà viết vì sự trân trọng, cảm kích của một người nghệ sĩ với kẻ hiền tài, với người bạn tri kỉ.
- Không chỉ cho chữ mà Huấn Cao còn “đỡ viên quản ngục dậy, bảo …. Cái đời lương thiện đi”.
- Trước khi chết những lời cuối cùng của Huấn Cao vẫn là khuyên người ta phải giữ đạo lý làm người.
* Quan niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp là con người tài năng, khí phách, hiền lương.
3. Viên quản ngục.
- Quản ngục không phải là kẻ tàn ác với những mưu mô trò, hãm hại phạm nhân.
- quản ngục được ví là một nghề thất đức, độc ác
- Khi không xin được chữ Quan Viên quản ngục không hề có hành động xấu xa mà chỉ cảm thấy đau khổ và hơi nuối tiếc.
- Quản ngục thực sự biết tôn trọng người có tài.
+ Gần nửa tháng trời tìm rượu thịt cho người tử tù.
+ Không tỏ thái độ trước lời khinh bạc của Huấn Cao.
+ Biết khát khao tiếc cái đẹp.
- Một người “một tấm lòng” trong sáng trong thiên hạ
4. Cảnh cho chữ
- Chơi chữ: Thú vui tao nhã.
- Hoành cảnh đặc biệt:
+ Thời gian: Đêm khuya
+ Không gian: Trong một buồng giam chật hẹp, ẩm ướt
+ Ánh sáng của bó đuốc tẩm đầy khói nghi ngút.
+ Con người: Nghệ sĩ viết thư pháp là một tử tù đeo gông, chân vướng xiềng.
- Trong hoàn cảnh ấy không thể nào chúng ta có tâm trạng viết thư pháp với tâm trạng ung dung thư thái, nhưng với Huấn Cao vượt trên cái chết để đến với cái thư thái thanh tao ấy là điều hiếm thấy.
- Với Quản ngục là người say mê học chữ, khao khát có được một chữ do Huấn Cao viết đó là niềm mơ ước tiến tới cái đẹp, cái hoàn mĩ của quản ngục.


Nguồn HọcTròViệt.Net