Trang Chính
1
Soạn bài Chiếc Thuyền Ngoài Xa Thu Aug 11, 2011 10:00 pm
El Kun
Super Moderator
Soạn bài Chiếc Thuyền Ngoài Xa
Chương trình soạn văn lớp 12. – VanHocVn.Com
Câu 1: Phát hiện thứ nhất của nhân vật nghệ sĩ nhiếp ảnh đầy thơ mộng.
Sau mấy buổi sáng “phục kích”, gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm Phùng đã phát hiện ra một cảnh thật ưng ý. Chưa bao giờ, suốt một đời cầm máy ảnh, anh được thấy một cảnh “đất trời cho như vậy: “Trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù màu trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiéu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum đang hướng mặt vào bờ. Tất cả khung cảnh ấy nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc giọng vó hiện ra dưới một hình thù y hệt cảnh một con dơi, toàn bộ khung cảnh từ đưonừg nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thật đẹp và toàn bích khiến đứng trước nó tôi trở nên bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào. Chẳng biết ai đó lần đầu tôi đã phát hiện ra bản thân khám phá thấy cái chân lí của sự hoàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tôi”. Đó là hạnh phúc lớn nhất của người nghệ sĩ. Cái hạnh phúc của khám phá và sáng tạo của sự cảm nhận cái đẹp diệu kì tột độ. Trong giiây phút ấy giây phút bắt gặp cái tận thiện, tận mĩ, anh thấy tâm hồn mình trong trẻo tinh khôi kì lạ như vừa được gội rửa bởi cái đẹp hài hòa lãng mạn từ hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa giữa trời biển mờ sương huyền ảo.
Câu 2:
Phát hiện thứ hai của nhân vật nghệ sĩ nhiếp ảnh mang đầy nghịch lí. Đó là từ cảnh thuyền và biển thật đẹp từng đem đến cho anh khoảnh khắc hạnh phúc tuyệt vời của sự khám phá và sáng tạo lại xuất hiện những cái thật xấu, cực kì xấu. Từ chiếc thuyền ngoài xa đẹp như trong mơ ấy đã xuất hiện một người đàn bà xấu xí mệt mỏi, cam chịu, một lão đàn ông thô bạo độc ác, dữ dằn thẳng tay đánh đập vợ và coi việc đó như một phương cách để giải tỏa nỗi uất ức, buồn khổ của mình. Xuất thân là một người lính cầm súng chiến đấu bảo vệ đất nước, bảo vệ cảnh thuyền biển bao la Phùng bất bình khi chứng kiến hành động độc ác của lão đàn ông. Nhưng anh chưa kịp xông ra can thiệp thì Phác, đứa con trai của lão, đã kịp đến để che chở cho người mẹ đáng thương của mình. Chỉ ba hôm sau, khi lại phải chứng kiến cảnh đau lòng ấy. Phùng mới thể hiện được bản chất người lính làk hông thể vô cảm trước sự bạo hành của cái ác, cái xấu. Phùng xông ra buộc lão đàn ông phải chấm dứt hành động tội ác. Lão đàn ông đánh trả khiến Phùng bị thương phải đưa về trạm y tế của tòa án huyện, nơi đây có Đẩu, bạn chiến đấu ngày xưa của anh. Lúc này người nghệ sĩ nhiếp ảnh bỗng cay đắng nhận ra rằng những cái xấu cái ác, những bi kịch của gia đình thuyền chài kia là bản chất thực sự sau vẻ ngoài đẹp đẽ của những thước phim diệu kì mà anh vừa dày công chụp được.
Câu 3:
Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện là câu chuyện về sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự. Câu chuyện này đã giúp cho Phùng, cho Đẩu hiểu rõ được duyên cớ của những điều tưởng chừng như rất mực vô lí khó có thể tin được. Người đàn bà trạc ngoài bốn mươi thô kệch rỗ mặt, luôn xuất hiện với “khuôn mặt mệt mỏi” gợi lên vẻ nhọc nhằn lam lũ. Bà thường xuyên bị chồng đánh đập hành hạ thật khốn khổ “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” Nhưng bà vẫn vẫn nhẫn nhục cam chịu, không hề kêu một tiếng, không chống trả, không tìm cách trốn chạy. Bà vẫn nhất quyết không chịu li thân, mà tự nguyện gắn bó trọn đời với lão đàn ông vũ phu hung bạo ấy. Nguyên do? Phải nghe lời bày giãi thật tình của bà người ta mới biết trong cuộc kiếm sống đầy khó khăn gian khổ trên chiếc thuyền ngoài khơi biển xa cần phải có một người đàn ông khỏe mạnh và biết nghề. Phải có thế thì đàn con của bà mới sống và lớn lên được. Nghĩa là nguồn gốc mọi sự chịu đựng hi sinh của người đàn bà hàng chài này là tình thương không giới hạn đối với những đứa con” đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông chèo chống khi phong ba để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”.
Bởi vậy, nếu nhìn nhận vấn đề một cách giản đơn, người ta chỉ cần yêu cầu người đàn bà bất hạnh ly hôn là xong. Nhưng nếu hiểu sự việc cặn kẽ thấu đáo thì mới thấy cách xử sự của bà ấy là không thể khác được. Sự cam chịu nhẫn nhục của người đàn bà hàng chài thật đáng để mọi người chia sẻ cảm thông.
Qua câu chuyện có thể rút ra được một điều thấm thía là không thể đơn giản và sơ lược khi nhìn nhận mọi hiện tượng của cuộc đời.
Câu 4.
Trong truyện này, nét độc đáo phong cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu là cách tạo tình huống đặc sắc mang đậm ý nghĩa khám phá phát hiện về đời sống. Chúng ta đều biết đối với nghệ thuật truyện ngắn, điều có ý nghĩa then chốt là tạo ra được một tình huống mới lạ độc đáo để làm bật nổi vấn đề, bật nổi tâm trạng, tư tưởng, tính cách của nhân vật và chủ đề của tác phẩm. Một truyện ngắn đặc sắc là nhờ được tổ chức chung quanh một tình huống như vậy. Tất cả mọi chi tiết, tình tiết đều xoay quanh tình huống ấy trong một kết cấu chặt chẽ.
Truyện chiếc thuyền ngoài xa đã tạo ra một tình huống như vậy. Đó là tình huống Phùng chứng kiến lão đàn ông đánh vợ. Rõ ràng là trước sự việc. Phùng nhìn nhận đời bằng cặp kính màu của một nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh. Anh hạnh phúc, say mê cảm nhận cái đẹp tuyệt diệu, cái tận thiện tận mĩ “trời cho” của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa giữa trời biển ban mai mờ sương. Cũng chính giây phút anh chiêm nghiệm “bản chất cái đẹp chính là đạo đức ấy, anh đã chứng kiến từ đó bước ra một người đàn bà xấu xí mệt mỏi cam đành; một lão đàn ông thô kệch hung bạo độc ác rồi lão đàn ông thẳng tay đánh vợ một cách dã man và vô lí. Sự bạo hành của cái ác lặp lại một lần nữa. Phùng không chỉ thấy thái độ cam chịu đầy nhẫn nhục của người đàn bà mà còn thấy được cả thái độ và hành động của chị em thằng Phác trước sự dữ dằn độc ác của cha với mẹ. Từ đây nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng có cái nhìn đời khác hẳn. Nhất là sau khi nghe được lời giãn bày thiệt tình của người đàn bà hàng chài anh đã hiểu rõ hơn, hiểu ngọn nguồn hơn, sâu sắc hơn tính cách của người đàn bà đáng thương, của chị em thằng Phác, tìm hiểu thêm cả Đẩu, người đồng đội cũ của mình và hiểu thêm cả bản thân mình. Đủ thấy tình huống truyện đã được tác giả càng lúc càng đẩy lên cao trào, càng lúc càng xoáy sâu hơn để khám phá, phát hiện tính cách của các nhân vật, khám phá sự hiện sự thật cuộc sống.
Câu 5
Trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, ngoài nghệ thuật kết cấu độc đáo cách triển khai cốt truyện rất sáng tạo như đã nói còn khắc họa nhân vật khá sắc sảo nhờ ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật. Người kể chuyện trong chuyện này là chính là nhiếp ảnh Phùng. Đây là nhân vật có thể nói là sự hóa thân của tác giả. Chính việc chọn nhân vật làm người kể chuyện như thế đã tạo ra một điểm nhìn trần thuật vừa sắc sảo vừa sinh động ừa khách quan, trung thực giàu sắc thuyết phúc đối với người đọc.
Ngôn ngữ của nhân vật ở đây vừa sinh động vừa phù hợp với đặc điểm tính cách của từng người. Chẳng hạn ngôn ngữ của lão đàn ông với giọng điệu lời lẽ thô bỉ tục tằn độc ác. Trái lại, lời lẽ của người đàn bà dịu dàng mềm mỏng đau xót khi đối thoại với con, khi nói về thana phận của mình thì đau đớn, thấu hiểu lẽ đời. Ngôn ngữ của Đẩu ở tòa án huyện thì nhiệt tình tốt bụng.
Việc sử dụng ngôn ngữ sắc sảo, phù hợp, sinh động như thế đã làm cho chủ đề tư tưởng của tác phẩm khắc sâu hơn.
Nguồn HọcTròViệt.Net
Chương trình soạn văn lớp 12. – VanHocVn.Com
Câu 1: Phát hiện thứ nhất của nhân vật nghệ sĩ nhiếp ảnh đầy thơ mộng.
Sau mấy buổi sáng “phục kích”, gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm Phùng đã phát hiện ra một cảnh thật ưng ý. Chưa bao giờ, suốt một đời cầm máy ảnh, anh được thấy một cảnh “đất trời cho như vậy: “Trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù màu trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiéu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum đang hướng mặt vào bờ. Tất cả khung cảnh ấy nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc giọng vó hiện ra dưới một hình thù y hệt cảnh một con dơi, toàn bộ khung cảnh từ đưonừg nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp thật đẹp và toàn bích khiến đứng trước nó tôi trở nên bối rối, trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào. Chẳng biết ai đó lần đầu tôi đã phát hiện ra bản thân khám phá thấy cái chân lí của sự hoàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tôi”. Đó là hạnh phúc lớn nhất của người nghệ sĩ. Cái hạnh phúc của khám phá và sáng tạo của sự cảm nhận cái đẹp diệu kì tột độ. Trong giiây phút ấy giây phút bắt gặp cái tận thiện, tận mĩ, anh thấy tâm hồn mình trong trẻo tinh khôi kì lạ như vừa được gội rửa bởi cái đẹp hài hòa lãng mạn từ hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa giữa trời biển mờ sương huyền ảo.
Câu 2:
Phát hiện thứ hai của nhân vật nghệ sĩ nhiếp ảnh mang đầy nghịch lí. Đó là từ cảnh thuyền và biển thật đẹp từng đem đến cho anh khoảnh khắc hạnh phúc tuyệt vời của sự khám phá và sáng tạo lại xuất hiện những cái thật xấu, cực kì xấu. Từ chiếc thuyền ngoài xa đẹp như trong mơ ấy đã xuất hiện một người đàn bà xấu xí mệt mỏi, cam chịu, một lão đàn ông thô bạo độc ác, dữ dằn thẳng tay đánh đập vợ và coi việc đó như một phương cách để giải tỏa nỗi uất ức, buồn khổ của mình. Xuất thân là một người lính cầm súng chiến đấu bảo vệ đất nước, bảo vệ cảnh thuyền biển bao la Phùng bất bình khi chứng kiến hành động độc ác của lão đàn ông. Nhưng anh chưa kịp xông ra can thiệp thì Phác, đứa con trai của lão, đã kịp đến để che chở cho người mẹ đáng thương của mình. Chỉ ba hôm sau, khi lại phải chứng kiến cảnh đau lòng ấy. Phùng mới thể hiện được bản chất người lính làk hông thể vô cảm trước sự bạo hành của cái ác, cái xấu. Phùng xông ra buộc lão đàn ông phải chấm dứt hành động tội ác. Lão đàn ông đánh trả khiến Phùng bị thương phải đưa về trạm y tế của tòa án huyện, nơi đây có Đẩu, bạn chiến đấu ngày xưa của anh. Lúc này người nghệ sĩ nhiếp ảnh bỗng cay đắng nhận ra rằng những cái xấu cái ác, những bi kịch của gia đình thuyền chài kia là bản chất thực sự sau vẻ ngoài đẹp đẽ của những thước phim diệu kì mà anh vừa dày công chụp được.
Câu 3:
Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện là câu chuyện về sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự. Câu chuyện này đã giúp cho Phùng, cho Đẩu hiểu rõ được duyên cớ của những điều tưởng chừng như rất mực vô lí khó có thể tin được. Người đàn bà trạc ngoài bốn mươi thô kệch rỗ mặt, luôn xuất hiện với “khuôn mặt mệt mỏi” gợi lên vẻ nhọc nhằn lam lũ. Bà thường xuyên bị chồng đánh đập hành hạ thật khốn khổ “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” Nhưng bà vẫn vẫn nhẫn nhục cam chịu, không hề kêu một tiếng, không chống trả, không tìm cách trốn chạy. Bà vẫn nhất quyết không chịu li thân, mà tự nguyện gắn bó trọn đời với lão đàn ông vũ phu hung bạo ấy. Nguyên do? Phải nghe lời bày giãi thật tình của bà người ta mới biết trong cuộc kiếm sống đầy khó khăn gian khổ trên chiếc thuyền ngoài khơi biển xa cần phải có một người đàn ông khỏe mạnh và biết nghề. Phải có thế thì đàn con của bà mới sống và lớn lên được. Nghĩa là nguồn gốc mọi sự chịu đựng hi sinh của người đàn bà hàng chài này là tình thương không giới hạn đối với những đứa con” đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông chèo chống khi phong ba để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”.
Bởi vậy, nếu nhìn nhận vấn đề một cách giản đơn, người ta chỉ cần yêu cầu người đàn bà bất hạnh ly hôn là xong. Nhưng nếu hiểu sự việc cặn kẽ thấu đáo thì mới thấy cách xử sự của bà ấy là không thể khác được. Sự cam chịu nhẫn nhục của người đàn bà hàng chài thật đáng để mọi người chia sẻ cảm thông.
Qua câu chuyện có thể rút ra được một điều thấm thía là không thể đơn giản và sơ lược khi nhìn nhận mọi hiện tượng của cuộc đời.
Câu 4.
Trong truyện này, nét độc đáo phong cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu là cách tạo tình huống đặc sắc mang đậm ý nghĩa khám phá phát hiện về đời sống. Chúng ta đều biết đối với nghệ thuật truyện ngắn, điều có ý nghĩa then chốt là tạo ra được một tình huống mới lạ độc đáo để làm bật nổi vấn đề, bật nổi tâm trạng, tư tưởng, tính cách của nhân vật và chủ đề của tác phẩm. Một truyện ngắn đặc sắc là nhờ được tổ chức chung quanh một tình huống như vậy. Tất cả mọi chi tiết, tình tiết đều xoay quanh tình huống ấy trong một kết cấu chặt chẽ.
Truyện chiếc thuyền ngoài xa đã tạo ra một tình huống như vậy. Đó là tình huống Phùng chứng kiến lão đàn ông đánh vợ. Rõ ràng là trước sự việc. Phùng nhìn nhận đời bằng cặp kính màu của một nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh. Anh hạnh phúc, say mê cảm nhận cái đẹp tuyệt diệu, cái tận thiện tận mĩ “trời cho” của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa giữa trời biển ban mai mờ sương. Cũng chính giây phút anh chiêm nghiệm “bản chất cái đẹp chính là đạo đức ấy, anh đã chứng kiến từ đó bước ra một người đàn bà xấu xí mệt mỏi cam đành; một lão đàn ông thô kệch hung bạo độc ác rồi lão đàn ông thẳng tay đánh vợ một cách dã man và vô lí. Sự bạo hành của cái ác lặp lại một lần nữa. Phùng không chỉ thấy thái độ cam chịu đầy nhẫn nhục của người đàn bà mà còn thấy được cả thái độ và hành động của chị em thằng Phác trước sự dữ dằn độc ác của cha với mẹ. Từ đây nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng có cái nhìn đời khác hẳn. Nhất là sau khi nghe được lời giãn bày thiệt tình của người đàn bà hàng chài anh đã hiểu rõ hơn, hiểu ngọn nguồn hơn, sâu sắc hơn tính cách của người đàn bà đáng thương, của chị em thằng Phác, tìm hiểu thêm cả Đẩu, người đồng đội cũ của mình và hiểu thêm cả bản thân mình. Đủ thấy tình huống truyện đã được tác giả càng lúc càng đẩy lên cao trào, càng lúc càng xoáy sâu hơn để khám phá, phát hiện tính cách của các nhân vật, khám phá sự hiện sự thật cuộc sống.
Câu 5
Trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, ngoài nghệ thuật kết cấu độc đáo cách triển khai cốt truyện rất sáng tạo như đã nói còn khắc họa nhân vật khá sắc sảo nhờ ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật. Người kể chuyện trong chuyện này là chính là nhiếp ảnh Phùng. Đây là nhân vật có thể nói là sự hóa thân của tác giả. Chính việc chọn nhân vật làm người kể chuyện như thế đã tạo ra một điểm nhìn trần thuật vừa sắc sảo vừa sinh động ừa khách quan, trung thực giàu sắc thuyết phúc đối với người đọc.
Ngôn ngữ của nhân vật ở đây vừa sinh động vừa phù hợp với đặc điểm tính cách của từng người. Chẳng hạn ngôn ngữ của lão đàn ông với giọng điệu lời lẽ thô bỉ tục tằn độc ác. Trái lại, lời lẽ của người đàn bà dịu dàng mềm mỏng đau xót khi đối thoại với con, khi nói về thana phận của mình thì đau đớn, thấu hiểu lẽ đời. Ngôn ngữ của Đẩu ở tòa án huyện thì nhiệt tình tốt bụng.
Việc sử dụng ngôn ngữ sắc sảo, phù hợp, sinh động như thế đã làm cho chủ đề tư tưởng của tác phẩm khắc sâu hơn.
Nguồn HọcTròViệt.Net
